Waarop letten bij de plaatsing van een buitenunit van een lucht/water-warmtepomp?

Een veilige plaats: technische vereisten

De buitenunit van een lucht/water-warmtepomp haalt de warmte uit de buitenlucht. Een veilige plaats betekent in eerste instantie een stevig voetstuk. De grootte en het gewicht van de buitenunit zijn recht evenredig met het vermogen van de warmtepomp. 

• De buitenunit van een warmtepomp vangt warmte op en verplaatst deze naar de binnenunit. Het is dus belangrijk dat je de buitenunit zo dicht mogelijk bij de binnenunit plaatst. Op deze manier voorkom je dat warmte een te grote afstand moet overbruggen en daarom verloren gaat. Voor het hoogste rendement plaats je de twee units niet verder dan 20 tot 30 meter uit elkaar. Voor monoblok-toestellen is die afstand mede bepalend voor de diameter van de verbindingsleidingen, terwijl split-warmtepompen minder gemakkelijk hoogteverschillen overbruggen.

• Voldoende luchtcirculatie en orientatie: aangezien een lucht/water-warmtepomp warmte uit de lucht haalt, moet de buitenunit geplaatst worden op een plek waar voldoende luchtcirculatie is rondom de unit. Minstens 25 centimeter vrije ruimte is te voorzien achter het toestel, en 1 meter aan de voorzijde. Let erop op dat je de unit niet in de buurt van vervuilde lucht zoals industriële installaties of onverharde stoffige wegen staat. Daarbij: de buitentemperatuur van een naar de zon gerichte muur is doorgaans snel enkele graden hoger, wat in de winter een efficiëntere werking kan inhouden.

• In functie van het gebruikte koelmiddel geven fabrikanten bijkomende ruimte-beperkingen aan, zowel voor een buitenunit als voor een binnenunit van een warmtepomp.

• Voldoende toegankelijkheid van de buitenunit is nuttig om de installatiewerken en latere herstellings- en onderhoudswerkzaamheden vlot te laten verlopen.

• Laat je unit niet blokkeren: sneeuw, bladeren, takken en ander tuinafval die zich opstapelen rondom de unit kunnen de werking ervan belemmeren. Met een afdak kan je sneeuw bovenop het toestel vermijden. Tijdig opruimen is in ieder geval de boodschap.

Volgens bovenstaande richtlijnen kan een buitenunit ook op een dak geplaatst worden, of bevestigd aan een muur. Dit vereist dat het draagvermogen van de dakstructuur of van de muur en de montagestructuur het gewicht van het toestel kunnen dragen.

Wettelijke vereisten m.b.t. geluid

Wettelijke vereisten hebben in hoofdzaak betrekking op geluid op een welbepaalde afstand. Algemeen gesproken wordt de geluidsterkte gemeten van aan de perceelgrens.

In Vlaanderen is voor warmtepompen onder de 5 kW opgenomen elektrisch vermogen geen melding of vergunning nodig en die vallen niet onder Vlarem II (en niet onder de geluidsnormen van Vlarem II). Daarboven spreekt men van een ‘ingedeelde’ inrichting (klasse 3), waarvoor een Vlarem-melding nodig vereist is.

Volgens Vlarem II bestaan de volgende milieukwaliteitsnormen voor geluid in open lucht, in functie van het gebied:
- overdag: 60 tot 40 dB
- 's avonds: 55 tot 35 dB
- ‘s nachts: 50 tot 30 dB

Vanwege Leefmilieu Brussel zijn normen voor geluid en trillingen van toepassing voor installaties met een koelcircuit dat ≥ 5 ton CO2 equivalent gefluoreerde broeikasgassen bevat en waarvan het maximale elektrisch vermogen > 10 kW en ≤ 100 kW.

De wetgeving m.b.t. buurtlawaai bepaalt dat afhankelijk van de z
- periode A: 60 tot 42 dB
- periode B: 54 tot 36 dB
- periode C: 48 tot 30 dB

In het Waals Gewest zijn geluidsbeperkingen voor warmtepompen opgenomen in een Besluit van de Waalse regering van 4 juli 2022:

- overdag: 50 dB
- ‘s avonds: 45 dB
- ‘s nachts: 40 dB

Voor het plaatsen van een buitenunit op het dak of tegen een muur, de afstand tot de perceelgrens en de geluidsterkte kunnen afwijkende gemeentelijke stedebouwkundige verordeningen of een politiereglement van toepassing zijn. Dit is onder meer zo in de gemeenten Roeselare, Meise, Rode-Linkebeek-Drogenbos, Zwevegem.

Geluidsoverlast beperken

Geluid van een buitenunit van een lucht/water-warmtepomp is afkomstig in hoofdzaak van de interne compressor en ventilator(en). Om geluidsoverlast voor jezelf en de buren te vermijden, respecteer je voor zover mogelijk een afstand van minimaal 3 meter tot de belangrijkste woonruimten en de perceelgrens. 

Een buitenunit geplaatst in een hoek of tussen twee muren veroorzaakt een echo-effect: het geluid dat de buitenunit maakt wordt weerkaatst door de omliggende oppervlakken, wat te vermijden is. Ook maatregelen die trillingen beperken zoals silent blocks, helpen om het geluid van de buitenunit te verminderen of efficiënter te verspreiden.

Het loont de moeite om geluidprestaties tussen verschillende fabrikanten en toestellen te vergelijken. Lucht/water-warmtepompen van Viessmann behoren tot de stilste van de markt.

Design

Een warmtepomp is een investering met een lange gebruiksperiode. Daarom wil je kiezen voor een toestel dat past bij de architectuur en stijl van je woning.

Overweeg daarom goed het beschikbare kleurenpalet en de materialen gebruikt voor een buitenunit. Een strak en modern ontwerp past mogelijk beter bij nieuwe, moderne woningen, terwijl een meer discrete unit geschikter kan zijn voor traditionele huizen. 

Het is mogelijk om de buitenunit aan het zicht onttrekken met behulp van planten of een decoratieve omheining die evenwel de luchtstroom of toegankelijkheid voor onderhoud niet belemmeren. Ook een omkasting va nde buitenunit is mogelijk, voor zover dat hierdoor de luchtcirculatie niet in het gedrang komt.