Welke oplossingen bestaan er om te verwarmen op elektriciteit?

Context

Een niet gering aantal woningen en appartementen gebouwd in de jaren 80 zijn niet voorzien van een centraal warmteverdelingsysteem met radiatoren of vloerverwarming. In een aantal gevallen is er ook geen gasaansluiting aanwezig. Oorspronkelijk werd daar gekozen voor elektrische accumulatiekachels aangesloten op een aparte teller met tarief "exclusief nacht". Wisselstukken voor deze accumulatoren zijn niet meer vlot beschikbaar . Ook wordt het speciale tarief voor de daluren van 2021 tot 2028 volledig afgebouwd.

Verwarmen op elektriciteit is vaak ook een oplossing als bijverwarming, onder meer in nieuwbouwwoningen met gering warmteverlies.

Een warmtepomp wordt eveneens met elektriciteit gevoed, en is hét alternatief ter vervanging van verwarmingsketels op fossiele brandstoffen als hoofdverwarming.

Vervanging van accumulatiekachels

Voor het renoveren van een verwarminsinstallatie met elektrische accumuloren bestaan er meerdere oplossingen. Essentieel hierbij is dat alle individuele verwarmingstoestellen centraal kunnen gestuurd worden. In de meeste gevallen gebeurt dit dankzij een draadloze verbinding met een centrale bedieningseenheid. Deze kan vaak ook met een mobiele app op afstand bediend worden. De regeling maakt gebruik van ingebouwde temperatuursensors, soms zelfs aanwezigheidssensoren. In de winter is een centrale tijdssturing van belang, omdat op die manier vermeden kan worden elektriciteit te verbruiken op de momenten dat stroom duurder is: in de ochtend en ’s avonds tussen 17 en 22 uur. Dit wordt mede bepaald door het gekozen energiecontract. Door een aangepaste tijdsturing kan ook het capaciteitstarief gemilderd worden: het is immers niet noodzakelijk dat alle verwarmingstoestellen steeds op hetzelfde moment op volle kracht werken.

Moderne accumulatiekachel

Een accumulator bevat vuurvaste stenen die worden opgewarmd met een elektrische weerstand en die warmte vervolgens langzaam afgeven. Oude accumulatoren aangesloten op nachtstroom laden traag en de warmteafgifte is moeilijk regelbaar. Moderne accumulatiekachels kunnen centraal en dynamisch gestuurd worden, waardoor er minder warmte verloren gaat en het systeem op een meer economische manier als hoofdverwarming van een appartement of woning kan instaan.

Elektrische radiatoren

Elektrische radiatoren bevatten een plataardige olie die wordt opgewarmd met een elektrische weerstand. De vloeistof houdt de warmte een tijd vast. Elektrische radiatoren verwarmen in belangrijke mate met stralingswarmte, erg vergelijkbaar met traditionele radiatoren. Ook elektrische radiatoren bieden voldoende comfort als hoofdverwarming.

Een lucht/lucht warmtepomp

Lucht/lucht-warmtepompen zijn airco-toestellen met omkeerbare werking: deze technologie omvat een buitenunit die energie uit de lucht haalt of hieraan toevoegt, en een of meer binnenunits die naar behoefte koude of warmte blaast. Deze twee eenheden zijn verbonden door koelleidingen. Als verwarmingsoplossing bieden lucht/lucht-warmtepompen uitstekende prestaties tot een buitentemperatuur van -15°C.

Als bijverwarming

De meest voorkomende toepassing van elektrische verwarming als bijverwarming is een elektrische handdoekdroger in de badkamer. In nieuwbouwwoningen met slechts minimaal warmteverlies en voor ruimtes die slechts sporadisch gebruikt worden kan een decentraal systeem met een elektrisch toestel per kamer volstaan om in de winter snel voldoende comfort te bieden. Elektrische bijverwarming is goedkoop en flexibel wat betreft installatie en onderhoud. Naast elektrische radiatoren komen meerdere toestellen komen hiervoor in aanmerking.

Elektrische convectoren

Convectoren zuigen koude lucht aan en warmen die elektrisch op. Elektrische convectoren bestaan in diverse vormen en vermogens. Ze warmen een ruimte snel op, maar houden de warmte slechts beperkt vast en hebben een hoog verbruik. Daardoor zijn zulke toestellen vooral geschikt als bijverwarming.

Infraroodverwarming

Dit type elektrische verwarming maakt gebruik van infraroodstraling om een ruimte op een snelle en gelijkmatige manier te verwarmen. De straling verwarmt daarbij niet de lucht, maar de vaste en bewegende objecten in de omgeving. Die geven de warmte vervolgens opnieuw af als stralingswarmte. Het systeem werkt energiezuiniger dan andere elektrische verwarmingstoestellen. Infraroodverwarming is beschikbaar in de vorm van een paneel of een straler. De panelen zijn dunner en compacter dan radiatoren en in zeer diverse afwerkingen verkrijgbaar. Infraroodstralers kan je ook buiten gebruiken, bijvoorbeeld als terrasverwarming.

Elektrische vloerverwarming

Elektrische vloerverwarming is een voordelig en relatief eenvoudig te plaatsen alternatief voor traditionele vloerverwarmingscircuits waarin water circuleert. Het systeem is vanwege het hoge elektriciteitsverbruik vooral geschikt voor ruimtes die niet voordurend verwarmd hoeven te worden. Daar geeft elektrische vloerverwarming snel een aangenaam warmtegevoel.

Als hoofdverwarming mét distributiesysteem

Een warmtepomp wordt eveneens met elektriciteit gevoed, en is een alternatief voor cv-ketels op fossiele brandstoffen als hoofdverwarming. In het kader van de energietransitie intersteund de overheid de installatie van warmtepompen met interessante premies.

Grond/water- en lucht/water-warmtepompen maken gebruik van water als warmte-distributiesysteem. Vloerverwarming is de meest effectieve manier om dat te doen. Hoge-temperatuur-lucht/water-warmtepompen zijn ideaal voor renovaties waarbij gekozen wordt om bestaande radiatoren te behouden: met een uitgangstemperatuur tot 70°C kan een hoger warmteverlies gecompenseerd wordt.

Voor warm water

In combinatie met verwarming op elektriciteit is een elektrische boiler een oplossing voor het verwarmen van water voor bad of douche. Deze werkt met een elektrische weerstand. Deze oplossing verbuikt veel energie en daarom wordt de werking ervan ingesteld op daluren.  

Een grond/water- of lucht/water-warmtepomp voor verwarming kan tegelijkertijd ook instaan voor warm sanitair water.

Een warmtepompboiler is een andere oplossing om warm water te maken met een warmtepomp: het is een warmwaterboiler met ingebouwde warmtepomp waardoor er minder dan één derde van de energie nodig is in vergelijking met een elektrsiche boiler met weerstand.  Een warmtepompboiler kan gekoppeld worden een een bestaane cv-ketel met een condensatieketel, zodat indien gewenst ook deze energiebron kan aangesproken worden voor het verwarmen van water voor bad of douche. Ook voor een warmtepompboiler zijn er interessante premies.