Philip Lebesque

Wat betekent introductie van de digitale teller voor mij?

De introductie van digitale energiemeters (soms "slimme meters" genoemd) ter vervanging van de traditionele gas- en elektriciteitsmeters versnelt. Dit levert voordelen voor consumenten, maar mogelijk ook een hogere energiefactuur, onder meer wanneer je zelf stroom opwekt met zonnepanelen. Hoe hiermee omgaan?

Medewerker van Fluvius met digitale meter voor gas en elektriciteit
(Image: ©Fluvius)

Voordelen


Automatische meterstanden
: Je hoeft geen meterstanden meer door te geven, omdat de digitale meter je verbruik automatisch doorstuuurt naar de netbeheerder.

Maandelijkse facturatie mogelijk: In plaats van een jaarlijkse afrekening, kunnen sommige leveranciers maandelijkse facturatie aanbieden op basis van je daadwerkelijke verbruik. Dit betekent dat je minder verrast wordt door een hoge jaarafrekening.

Energie meter en sturen: De digitale meter kan gekoppeld worden aan specifieke apps waardoor je meer inzicht krijgt in je energieverbruik. Deze gegevens kunnen verder door een energiemanagementsysteem worden gebruikt om elektrische gebruikers op een slimme manier aan te sturen.

Geschikt voor nieuwe vormen van tarificatie: De digitale meter registreert niet alleen in detail je verbruik, maar ook apart de energie die je teruglevert aan het net. En die metingen gebeuren meerdere keren per minuut. Hierdoor worden nieuwe vormen van tarificatie mogelijk: de terugleververgoeding, het capaciteitstarief en dynamische energieprijzen.

Impact op je energiefactuur

Nieuwe vormen van tarificatie met een digitale meter zijn de terugleververgoeding, het capaciteitstarief en dynamische energieprijzen, hieronder meer in detail beschreven.

De terugleververgoeding is een vergoeding die je krijgt voor de elektriciteit die je met je eigen zonnepanelen opwekt en teruglevert aan het elektriciteitsnet. Wanneer je zonnepanelen meer stroom opwekken dan je op dat moment verbruikt, gaat de overtollige elektriciteit naar het net. In ruil daarvoor betaalt je energieleverancier je een bedrag per kWh teruggeleverde stroom. Dit bedrag is lager dan de eenheidprijs die je betaalt wanneer je stroom van het net opneemt. De terugleververgoeding is deel van de voorwaarden van jouw contract met een energieleverancier.

Voor woningen met een analoge terugdraaiende teller wordt 1 keer per jaar het netto-verschil tussen opgenomen en teruggeleverde energie verrekend. Bijkomende is hier de  zogenaamde prosumententaks verschuldigd die varieert per distributiebedrijf en regio, ongeveer 85€ per jaar per kW aan omvormervermogen.

Het capaciteitstarief werd in Vlaanderen geïntroduceerd in 2023 en is een nieuwe manier van factureren.  Hierbij bepaalt niet slechts je verbruik, maar ook de piekbelasting van afname van het net de prijs. Het tarief wordt berekend op basis van de gemiddelde maandelijkse piekbelasting over 12 maanden. Het capaciteitstatief is onafhankelijk van de voorwaarden van jouw contract met een energieleverancier.

Voor woningen zonder digitale meter wordt een forfaitair tarief aangerekend. 

Meer informatie over het capaciteitstarief vind je op de website van VREG.

Dynamische energieprijzen variëren uur per uur, afhankelijk van de marktprijs van elektriciteit en gas op een bepaald moment. Op sommige momenten van de dag en van het jaar zijn deze prijzen zelfs negatief: je ontvangt geld om stroom van het net af te nemen. De terugleververgoeding is deel van de voorwaarden van jouw contract met energieleverancier.

In woningen met een analoge meter is het niet mogelijk om tijdelijk lagere tarieven te benutten.

Deze nieuwe vormen van tarificatie kunnen resulteren in een hogere energiefactuur:

  • Het is niet meer mogelijk is om grote hoeveelheden zelf-opgewekte zonnestroom van de zomer zonder kost te verrekenen met verbruik vroeger of later op het jaar. Op dezelfde manier kan stroom die overdag opgewekt werd niet meer zomaar het verbruik in de avond compenseren. In een gemiddeld huisgezin is het eigenverbruik 30 tot 35%, DIt betekent dat 65 tot 70% van de zelf-opgewekte zonnestroom niet onmiddellijk zelf verbruikt wordt. Hiervoor betaal je nu het volle tarief verminderd met de terugleververgoeding
  • Toestellen zoals een warmtepomp en een elektrische wagen hebben een hoog vermogen en veroorzaken bijgevolg verbruikspieken waardoor alle van het net opgenomen elektriciteit duurder aangerekend wordt wegens het capaciteitstarief. 

Maatregelen die je kan treffen

Om de impact van de nieuwe tarieven te verlagen kan je:

  • meer zelf-opgewekte zonnestroom onmiddellijk zelf verbruiken.
  • zelf-opgewekte zonne-stroom bufferen om later op de dag en tijdens de nacht te verbruiken.

Lees er hier meer over: Hoe verbruik ik stroom uit zonnepanelen zoveel mogelijk zelf?

 

Tegelijkertijd kan je ook:

  • je verbruik spreiden om pieken van afname van het net te vermijden.
  • verbruikspieken milderen door de vraag gedeeltelijk te voldoen met energie uit een thuisbatterij.
  • sommige verbruikers een lager vermogen opleggen - vooral een laadstation voor een elektrische wagen is hier technisch goed voor geschikt. Hou er evenwel rekening mee dat door te laden aan een lager vermogen het verlies van overdacht naar de wagen toe stijgt, volgens een studie van 2022 door ADAC*.     
  • dynamische tarieven benutten om op sommige momenten aan lagere tarieven toestellen te laten werken of een thuisbatterij op te laden.
ADAC, een bekende Duitse automobilistenbond, onderzocht bij meerdere elektrische auto's hoeveel stroom er werd verbruikt bij het bijladen aan een gewoon stopcontact 220/230V en aan een laadstation (mode 3). De verschillen waren significant: zo was er bij het laden aan een stopcontact (2,3 kW) bij een Renault Zoe een stroomverlies van 24,2 procent, waar dat aan een laadstation (11 kW) nog maar 9,7 procent was. Ook scheelt het bij een laadstation aanzienlijk als er met een lager vermogen wordt bijgeladen. Zo verlies je met een Tesla Model 3 7,7 procent stroom als je aan 11 kW bijlaadt, en wel 11,4 procent als je aan 3,5 kW laadt. 
Volgens ADAC gaat er op verschillende manieren stroom verloren onderweg naar de accu van de auto. Bij laden met een gewoon stopcontact gaat er tot wel 4 procent stroom verloren via bekabeling vóór de stroom bij de auto is, bij een laadstation ligt dat slechts onder een procent. Vervolgens slurpt de boordlader (onder meer vanwege laadmanagement) ongeacht de laadmethode nog zo'n 5 tot 10 procent weg en ook kunnen de 12V-systemen aan boord van de auto nog 5 tot 15 procent stroom weggrissen voor de accu. Omdat het laden met een laag laadvermogen langer duurt, gaat er ook meer stroom verloren. 
Het advies van de ADAC is bijgevolg: laad met een zo hoog mogelijk vermogen bij om minder stroom te verliezen.

Energiemanagement

Een energiemanagementsysteem kan helpen om je zelf-opgewekte zonne-energie meer efficiënt in te zetten, verbruikspieken te vermijden en dynamische tarieven te benutten.

Zo’n systeem detecteert wanneer je zonnepanelen een overschot aan energie produceren en momenten waarop meerdere toestellen samen een hogere piek in afname van het net verzoorzaken.  De software kan ook dynamische tarieven vastgelegd per uur voor de komende dag van internet ophalen. 

Door het combineren van metingen, historische verbruiksgegevens, tariefgegevens en gegevens over het weer kan een energiemanagementsysteem op een slimme manier toestellen in- en uitschakelen met als resultaat: een lagere energiefactuur. 

Lees er hier meer over: Wat is energiemanagement en wat is het nut ervan?

Op zoek naar meer informatie?

Jouw gegevens

Wij nemen snel contact op om je vragen te beantwoorden.

Ik ga akkoord met het privacybeleid

Fout

We kunnen momenteel uw aanvraag niet verwerken. Probeer het later opnieuw